Swarzyca (znana także jako Kołowrót lub Swarga) to symbol często używany w kulturze słowiańskiej, będący jednym z najważniejszych znaków związanych z kultem słońca. W przedchrześcijańskich wierzeniach słowiańskich Swarzyca była symbolem boga Swaroga – opiekuna słońca, ognia i kowalstwa, który według mitologii stworzył świat. Symbol ten przedstawia koło przecięte na cztery równe części, często z ramionami zakrzywionymi w jedną stronę (zgodnie lub przeciwnie do ruchu wskazówek zegara), co symbolizuje nieustanny ruch, cykliczność natury oraz odradzanie się życia.
Znaczenie i symbolika Swarzycy
Cykle natury – Swarzyca odzwierciedlała zmienność pór roku, dzień i noc, cykle życia i śmierci. W kulturze słowiańskiej życie było postrzegane jako nieustannie powtarzający się cykl, a Swarzyca symbolizowała ten niekończący się rytm przyrody.
Symbol ochronny – Swarzyca była traktowana jako amulet ochronny. Wierzono, że posiada moc odpędzania złych duchów oraz przyciągania dobrobytu i szczęścia.
Ogień i Słońce – Symbolizując Swaroga, Swarzyca była związana z ogniem i słońcem, a jej kształt miał odzwierciedlać promienie słoneczne. W tradycji słowiańskiej słońce było źródłem życia, dlatego Swarzyca była traktowana z wielkim szacunkiem.
Występowanie w innych kulturach
Podobne symbole można znaleźć w wielu innych kulturach, gdzie również są związane z cyklicznością, ochroną i życiodajnymi mocami:
Swastyka w hinduizmie – Bardzo zbliżony kształtem do Swarzycy, symbol swastyki w hinduizmie oznacza szczęście, pomyślność i harmonię. Jest używany w ceremoniach religijnych jako znak błogosławieństwa i ochrony.
Swastyka w buddyzmie – W buddyzmie swastyka symbolizuje harmonię i zgodę z naturą. Jest także znakiem przedstawiającym nauki Buddy oraz drogę do oświecenia.
Nordycka i germańska swastyka – W tradycjach germańskich i nordyckich również używano podobnych symboli, wiążąc je z bogiem Thorem, siłą natury i cyklicznością życia.
Celtowie – W kulturze celtyckiej symbole podobne do kołowrotu były związane z kultem słońca i czterech stron świata, wyrażając również jedność z naturą.
Znaczenie współczesne
Dziś Swarzyca jest symbolem odradzającego się zainteresowania dawną kulturą słowiańską i przywracaniem jej duchowych wartości. Często pojawia się w amuletach, biżuterii oraz dekoracjach jako wyraz szacunku do przodków i więzi z naturą. Symbolizuje też siłę i odrodzenie tradycji, będąc jednocześnie wyrazem słowiańskiej tożsamości oraz duchowego powrotu do korzeni.